Jacobus verovert in onregelmatige afleveringen

Jaume I van Aragon was zonder twijfel de meest charismatische Catalaan ooit. Een uitstekende militair en politicus, hij boekte de laatste echte Catalaanse overwinning (Valencia, 1245) en schreef daarna een bestsellende autobiografie. (Zijn zoon, Jaume II, tel ik niet mee omdat hij indrukwekkende territoriale winst betaalde met ernstige lange termijn verzwakking.) Waar de nationalisten problemen mee hadden was met Jaume de mens: in plaats van een brave katholieke gentleman, was hij een proto-montypythoniaanse schurk.

1. Zijn vader had zo’n hekel aan zijn moeder, Maria de Montpellier, dat de hovelingen niet wisten hoe ze de twee in één kamer konden krijgen om de successie te waarborgen. De oplossing: de koning doen geloven dat in een donkere kamer een onbekende schone (wier identiteit verborgen moest blijven) op zijn mannelijkheid zat te wachten.
2. Hij trouwde voor het eerst op z’n dertiende, met Elionor, dochtertje van de koning van Castile. Hij geeft toe in zijn Llibre dels Feyts dat dit te jong was maar maakte later alles goed met een reeks huwelijken en minnaressen.
3. Een daarvan was Aurembiaix van Urgell, die Jaume als bijzit annexeerde (tesamen, uiteraard, met haar vaders kasteel en paarden).
4. Een van zijn zoontjes maakte carrière als goochelaar onder de naam De Bastaard van de Koning van Aragon.
5. Hij liet de tong van de bisschop van Girona afsnijden omdat deze het biechtgeheim schond. U zult raden wat er geheim moest blijven.
6. De paus vond dit geneuk allemaal niets, dus Jaume bood hem een kruistocht aan. “Ik ben veroveraar van drie koninkrijken en werd veroverd door een dame,” begon z’n brief aan de Heilige Vader.
7. Hij nam de Moorse koning van Mallorca in z’n reet na het eiland te hebben veroverd. Dit schrijft tenminste …

Onze auteur

Frederic Soler (1839-95) – klokkenmaker, autodidacte poëet en toneelschrijver, impresario, satirische slachter van heilige koeien – deed herleven het populaire theater in Catalonië. Zijn werk werd uitgevoerd zowel in publieke theaters als bij rijke particulieren en in sociëteiten. Nog steeds zeer geliefd onder amateur toneelverenigingen, er staat een slecht standbeeld van hem (Falqués, 1907) in La Plaça del Teatre onderaan La Rambla. Don Jaume raakte bekend onder zijn pseudoniem Serafí Pitarra en werd – zover ik kan nagaan – voor het eerst uitgevoerd in sociëteit La Gata. Het jaar weet ik niet, maar ik schat ergens in de 60.

De eerste aflevering van mijn vertaling zal binnen enkele dagen verschijnen, God willende, en wel in iets dat enigszins op stadsdialect lijkt.

[
De versie die ik ga gebruiken is Editorial Millàs Don Jaume el Conqueridor / Don Pere d’Aragó (Barcelona, 1997). Er zijn minstens 20 andere varianten in omloop – het gevolg van clandestiene kopies en orale overlevering – waarvan één online. De foto van Costas 1998 marmeren standbeeld is van Pego. De foto van Soler is van Magisteri Teatre – Mag Poesia. Voor andere bronnen, zie Toni Soler en Jaume I d’Aragó hier.
]

Similar posts

• Sommige van mijn beste vrienden…
  John Chappell heeft een goede polemiek (2003/06/09) over de uitspraken van een van de kandidatvoorzitters van Barça. Meneer Llauradó heeft de
• Terug naar het land
  Volg-de-kale is nog jong maar begint nu als een Engelse trein te lopen: misschien komt het ooit eens een keer aan.
• Hagedis 1, moi 0
  Jullie hebben mij niet geholpen en het beest heeft z’n lekkere lijffie op een erg ongeschikt moment laten zien. Ipv met
• Licht aan, niemand thuis
  Pyongyang heeft tien auto’s geproduceerd … en hier is de video. Kim Jong Il laat zijn fansite beheren door Alejandro Cao de
• Dr Andreu en z’n toverpillen
  Een man loopt de apotheek binnen en zegt dat z’n keel zeer doet. Zegt de apotheker: “Ik heb wat pillen van